Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչի տաճարի հանդիսավորությունները

2018 թ. հունվարի 14-ին, Անտելիասի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչի տաճարում կազմակերպված առիթաների ժամանակ տեղի ունեցավ կարևոր այժմանակական։ Ցիլիսիայի Մեծ Տան Պատրիարխատունի բոլոր եկեղեցուները անցան կատողիկոս Արամ Առաջինի ուղարկած համալիրվածքին։ Այդ նամակում նա հղմանում էր Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հիմնադրման 100-ամյակին։ Այդ միջոցով նա չմիայն պատմության ուշադրության բարձրացումն էր, այլեւ համայնքի միաբառականության ու համատեղ առաջադրանքների առաջանալության։ Այդ իրադարձությունը կազմակերպվեց ոչ միայն պատմության հիշատակի համար, այլեւ մարդկանց միաբառականության ու համատեղ առաջադրանքների համար։

Ազատության Իրավունքը՝ Հայկական Դառնամարմը Պատմությունում

“Կյանքի ամբողջական ազատության և անկախության համար նպաստելը, նույնիսկ եթե դա նշանակում է ամենամեծ արժեքը - մեր կյանքը, մեր հայկական պատմության հիմնական պահերից է։ Այս պահը հատում է մեր մեծ հայրապետի, Հայկին։ Մեր ժողովրդի պատմությունը վկանում է մեր անհավանական հավաքականության եւ անվերած պայքարների մասին։ Սա մեր պայքարի մարտահրավերն է, որը մենք ընդունեցինք դառնամարմով եւ որոշահամարմությամբ։ Մենք երբեք չենք վախելել մեր իրավունքների եւ արժեքների համար պայքարելուց։ Անկախությունը միշտ լինել է մեր ուղղորդիչ մարգարանքը։ Մեզ համար այն մշակել է մեր իսկությունը, մեր հակառակորդությունները եւ հոդվածները։ Սա մեր հայրերի պատմությունն է, այն պատմություն, որը ամեն պահ ձևավորում է մեր առականալիս կյանքը։ Մենք պետք է հիշենք մեր ժառանգությունը եւ աշխատենք պաշտպանելու համար ամենակարևորին։ Մեր ազատությունը եւ անկախությունը մեր գոյության հիմքերն են եւ մեր ժողովրդի ներկայացուցիչ է” - ասաց կողմնակալությամբ Վեհապարը։

Գործադրության Նշանակումները Բարդ Ժամանակներում

Առաջադրվածությունը անկախության մարտին պահպանողությունը միայն Կաթողիկոս Արամ I համար չի լինել։ Նա ուշադրություն է դրել այդ դժվար ժամանակին տեղի ունեցող կարևոր գործադրության և դեպքերին։ Նա նշել է, որ մեր ղեկավարությունը գտնվել է այս առաջադրանքի վրայ, որոշումներ կատարելով «բոլշևիկ պատի և թուրքական պղպեղի» միջև։ Այդ բառերը արտախաղանում էին բարդ քաղաքական դրությունը եւ ամենօրյա պահանջները։ 2018 թվականին, Արամ I որոշել է այն կոչել "անկախության տարի"։ Նա համալիրվածությամբ է հաստատել, որ ինքնակառավարման իրավունքը ավելին է, քան համարակալություն – դա սուրբություն է։ Բոլորն էլ պաշտպանում են այն, եւ եթե այն վտարված է, ապա մեր ժողովրդով։ Դրա համար մենք պետք է միանանք եւ պաշտպանենք մերամնավորը։ Այդ մտքում նա հաստատել է, որ Հայաստանի անկախության գաղափարը պետք է ավելի կարևոր լինի, քան որևէ գաղափարական կամ քաղաքական բաժանումներ։ Դա մեր ընդհանրական պատասխանատվությունն է, որը պետք է միանակցի մեզ բոլորին։

Հայաստանի Հանրապետության Նշանակությունը Եղեռնականից Հետո

“Հայոց ցեղասպանության աղետով եւ համաշխարհային մշակույթի ստվերներում, ստեղծվել է Հայաստանի Հանրապետությունը։ Այդպես, նրա գոյությունն ու շարունակությունը ունեն անչափ նշանակություն ողջ հայ ժողովրդի համար։ Մենք պետք է ամբողջ հարգանքով եւ շնորհակալությամբ նայենք այս պատմական պահի հարյուրամյակին” - վերջացրեց իր խոսքերը Կաթողիկոսը բարձրաձայն։

Նրա խոսքերում պատճառվել էր հայ պատմության այս պահերի կատարյալությունը։ Այս ամենը չեւին միայն պատմական պահերի պատմականությունն էր, այլև համաշխարհային մարդկանց ու պատմության պահերին համարվող արժեքների պատճառը։ Այս պահերի մեջ մասնակցողները համալիրված մահապարտում էին նրանց, ովքեր մեր անկախության համար հանգել են մեր ազատությանը, եւ հոգաբերաբար նայում էին ապագային։

Կաթողիկոսի Խոսքի Ռեակցիաները

Կաթողիկոսի խոսքին պատասխանումները արտացոլում էին ամեն այն խոր համալիրվածություն և զգացմունքը, որը շատերը Հայերն են կապում իրենց երկրի պատմությամբ։ Հանդիսավորության երիտասարդ մասնակիցները շարժված և խրախուսված էին Արամ I-ի խոսքերով, որոնք նշանակում էին հայ ժողովրդի ուժեղությունը և անհապաղությունը։ Համայնքի ավելի ծերական անդամների համար, ովքեր հիշում են դառնագաղտության ավելի դժվար օրերը և պատմությունները իրենց պապերիներից, որոնք գործում էին XX դարի սկզբներում։ Այդ խոսքերը ծանոթեցին նրանց անձամբ արմատներին և ավանդականություններին։ Շատերը խոսում էին այն մասին, թե ի՞նչպես է այդ պատմությունները հաջորդ սերունդներին փոխանցելը, որպեսզի մեր առաջադրանքները ապրելու և ծառայելու են որպես ահազանգ և խթանաբերություն ապագայի համար։ Մեկության և կայացրագետնական կամ իմաստաբառական բաժանումները պարզելու անհրաժեշտության մասին լուրը հասավ հավատարիմանական եղանակով հավատարիմությանը համալիրվածների միջև, որը հաստատում էր մեր ազգային կարգախոսության և առաջադրանքների մասին ընդհանուր ցանկությունը։